Architectuur in Groningen

Groningen staat vol met bijzondere gebouwen. Van moderne architectuur tot 19e eeuwse Hollandse Renaissance-stijl, je vindt van alles wel wat. Door de prikkels van alle volle winkeletalages en mensen op straat kun je nog wel eens vergeten dat er zo veel mooie gebouwen zijn om naar te kijken. Daarom licht ik in dit artikel een aantal architectonische hoogstandjes in Groningen voor je uit, zodat het makkelijker wordt om deze gebouwen eens op te zoeken en de pracht en praal te aanschouwen.

Het Groninger Museum bevindt zich sinds 1994 in het bijzondere gebouw tegenover het Hoofdstation. Het ontwerp voor het museum werd gemaakt door Alessandro Mendini en laat typische kenmerken van het 20e eeuwse postmodernisme zien. Zo zie je elementen terug van het impressionisme, kubisme en futurisme in het gebouw. Mendini keek met zijn ontwerp over alle grenzen heen en ontkende de traditionele rangordes die je in kunst kunt vinden. Het gebouw is te zien als een soort eiland en fungeert ook als fiets- en loopbrug richting de Heresingel.

Als je op een warme zomerdag ooit bent gaan zwemmen bij openluchtzwembad De Papiermolen in Helpman is het je misschien wel opgevallen dat het ontwerp van dit zwembad best bijzonder is. De Papiermolen werd in 1955 gebouwd naar ontwerp van Jacobus Kolhaas, die zich heeft laten inspireren door de omgeving waarin het zwembad zich bevindt. Opvallend is de ‘moderne’ stijl van het gebouw en de buitenzwembaden. De Papiermolen is het enige openluchtzwembad in Nederland dat een beschermd rijksmonument is. 

Het gebouw van Gemeentewerken of Dienst RO/EZ dat in 1925 werd gebouwd is ontworpen door Siebe Jan Bouma, die daar destijds werkzaam was als gemeentearchitect. Het gebouw is kenmerkend voor de expressieve stijl van Bouma en laat veel elementen van de Amsterdamse Schoolstijl zien. De hoogte en rondingen in het metselwerk op de hoek van het gebouw zijn bijzonder en zorgen ervoor dat het gebouw goed opvalt in het drukke Groningse straatbeeld. In 1990 werd het gebouw aan het Gedempte Zuiderdiep uitgebreid naar ontwerp van architectenbureau Karelse en Van der Meer.

Het Forum is gebouwd naar een door Groningers en vakjury gekozen ontwerp van het Amsterdamse architectenbureau ‘NL Architects’. Het opvallende moderne gebouw aan de Nieuwmarkt telt maar liefst 10 verdiepingen en bestaat eigenlijk uit twee torens die door middel van roltrappen worden verbonden. Binnen vind je verschillende expozalen, een filmhuis, bibliotheek en Storyworld. Vanaf het dak heb je geweldig uitzicht over de stad en kun je zelfs een aantal van de hierboven genoemde gebouwen spotten. Het Forum wint de ene architectuurprijs na de andere en wordt al drie jaar beschouwd als een geweldige toevoeging aan de stad.

Ontworpen door de Amerikaanse architect John Hejduk is Wallhouse. Wallhouse werd in 1976 ontworpen als woonhuis, maar werd toen nog niet gebouwd. Pas in het jaar 2000, na de dood van de architect werd het gebouw bij het Hoornsemeer gerealiseerd. De enorme centrale muur, organisch gevormde ruimtes en de gebruikte kleuren zorgen voor een speciaal geheel.

Het Hoofdstation van Groningen is misschien wel een van de meest opvallende gebouwen in de stad. Het stationsgebouw dat in 1896 werd geopend is ontworpen door Amsterdamse architect Isaac Gosschalk. Het gebouw laat een mix van Hollandse Renaissance-stijl en Neogotiek zien en werd altijd al gezien als ‘Een der schoonsten van het geheele land en een sieraad voor de stad’. Leuk feitje: het kunstwerk op het plafond van de grote hal van het station is volledig gemaakt van papier-maché. Op dit moment wordt het Hoofdstation verbouwd en gemoderniseerd. Zo komt er onder andere een nieuwe reizigerstunnel onder de perrons en wordt er een buschauffeursverblijf gerealiseerd aan de zuidzijde van het station.

Het Grand Theatre aan de Grote Markt werd in 1929 gebouwd naar een ontwerp van Britse architect Harold Gilbert Saville. De bouwstijl laat elementen van art deco en Amsterdamse School zien en is een ware eye-catcher in het centrum. De voorgevel van het gebouw wordt zelfs als een van de weinige voorbeelden van art deco architectuur in Groningen genoemd. Het gebouw werd voor het eerst in dienst genomen als bioscoop. Op dit moment kun je verschillende theaterstukken bezoeken in het pand. Grand Theatre is sinds 1994 officieel aangewezen als rijksmonument en dat is niet gek, aangezien het gebouw een grote cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde heeft.